Mijn oude tante Mien kwam langs, dat was al lang geleden. Eenmaal aan de koffie liep het gesprek algauw vast. Ze reageerde niet op vragen, of gaf een antwoord dat niets met de vraag te maken had. ‘Wil je nog wat drinken?’ werd beantwoord met ‘Hoeveel zei je?’. Er kwamen spelletjes op tafel. Rummikub ging goed, maar bij monopoly verstond ze steeds ‘Steenstraat’ in plaats van ‘Ketelstraat’ en vice versa. Bij de uitleg van een nieuw spel haakte ze compleet af. Iedereen dacht het, mijn dochter zei het: ‘Tante, heeft u hoorapparaten nodig?’ Mijn man en ik keken elkaar aan, dit kon wel eens gevoelig liggen. De reactie: ‘Wat zeg je?’
Bij Tante Mien was het ons snel duidelijk waarom de communicatie niet vlot verliep. Maar een verminderd gehoor of luisterproblemen zijn niet altijd even makkelijk te herkennen. Kinderen kunnen een gehoorverlies vaak goed camoufleren, door bijvoorbeeld goed te kijken wat hun klasgenoten doen. In een rustige omgeving of één op één kan het gehoor voldoende zijn, terwijl het kind in de klas heel veel informatie mist door achtergrondgeluiden. Daardoor kan het idee ontstaan dat een kind gewoon niet oplet, dwars is, of cognitief minder sterk. In dat geval zal hij of zij niet de juiste ondersteuning krijgen. Een niet opgemerkt gehoorverlies heeft negatieve gevolgen voor de taalontwikkeling en het volgen van onderwijs, dus het is belangrijk om alert te zijn op eventuele gehoorproblemen. Bij twijfel kan er een gehooronderzoek worden gedaan door een audiologisch centrum.
Om het verstaan zo goed mogelijk te laten verlopen, is het goed om rekening te houden met de onderstaande tips:
- Beperk achtergrondgeluid
- Maak oogcontact
- Zorg ervoor dat je mond goed zichtbaar is
- Spreek rustig en duidelijk
- Geef visuele ondersteuning
In het gesprek met Tante Mien was goed te merken dat ze mij beter kon verstaan dan mijn gezinsleden die níet zoals ik recht tegenover haar zaten. Zeker toen het gordijn achter mij dicht ging en er geen tegenlicht meer was. Ook verstond ze ons beter toen er geen geluiden meer kwamen uit de keuken. Dit soort eenvoudige aanpassingen zijn ook in de klas goed uit te voeren, bijvoorbeeld door rekening te houden met de plaats van de leerling in het lokaal en belangrijke zaken op het bord te schrijven.
Meer informatie over slechthorendheid is onder meer te vinden op de websites van Auris en Kentalis. Ik vond ook een handige informatiefolder voor leerkrachten gemaakt door het Maastricht UMC.
Om herkenbaarheid te voorkomen zijn namen en details aangepast.
Dit bericht verscheen eerder op LinkedIn, 22-03-22
Taaldeur 