samen werken aan taalontwikkeling
Mondelinge taalvaardigheid is van groot belang voor het functioneren van kinderen op school. Het is een sterke voorspeller van leesvaardigheid en speelt een grote rol bij het aangaan van sociale contacten. Werken aan taalvaardigheid vergroot daarmee de kansengelijkheid voor ieder kind.
Naast ouders en verzorgers zijn er talloze professionals en organisaties die zich inzetten voor de taalontwikkeling van kinderen: pedagogisch medewerkers, leerkrachten, logopedisten, de bibliotheek, het audiologisch centrum, de VoorleesExpress, de jeugdgezondheidszorg, nieuwkomersonderwijs, en nog vele anderen. Maar wat zou het opleveren als al deze professionals binnen een gemeente of regio elkaar beter zouden kennen, kennis zouden delen en hun werkwijzen zouden afstemmen in een professioneel netwerk?
Samen weet je meer
Dat samenwerken loont, weten we allemaal. Dat geldt ook als het gaat om taalontwikkeling en taalonderwijs. In een professioneel netwerk leren professionals van elkaar en stimuleren ze elkaar om zich verder te ontwikkelen. Het kan bovendien helpen om de kwaliteit op peil te houden bij veranderingen binnen een organisatie of bij personeelswisselingen.
Een professioneel netwerk betekent:
- een groep professionals en organisaties die kennis uitwisselen en samenwerken;
- een plek waar kennisdeling bijdraagt aan leren van elkaar, nieuwe inzichten en het implementeren van bewezen praktijken;
- een cultuur waarin continue professionalisering en ontwikkeling vanzelfsprekend zijn;
- een krachtig middel om duurzame veranderingen in scholen en voorzieningen te realiseren;
- een gezamenlijk vangnet om uitdagingen beter op te vangen.
Samenwerken is in die zin niet alleen een middel om tot leren te komen, maar ook een doel op zich: het opbouwen van sociaal en professioneel kapitaal.
Het verhaal van Sam
Neem Sam, een jongen van drie jaar. Sam praat nog nauwelijks; hij gebruikt slechts een paar losse woordjes en lijkt anderen vaak niet goed te begrijpen. Ook in het spel met andere kinderen valt hij op: Sam speelt meestal alleen en reageert nauwelijks op sociale toenaderingen van leeftijdsgenoten. De ouders van Sam spreken geen Nederlands.
De pedagogisch medewerker van zijn groep kan Sam natuurlijk ondersteunen, maar zij hoeft dit niet alleen te doen. Door haar professionele netwerk in te schakelen – bijvoorbeeld een logopedist, een taalcoach, de bibliotheek en de jeugdgezondheidszorg – kan Sam de juiste begeleiding krijgen. Samen kijken deze professionals naar zijn situatie en stemmen ze hun aanpak af. Voor Sam kan dat het verschil betekenen tussen achterblijven of volwaardig mee kunnen doen.
De uitdaging van samenwerking
Toch is samenwerking niet altijd eenvoudig. Verschillende organisaties hebben elk hun eigen taakstelling (zorg, onderwijs, preventie) en moeten rekening houden met uiteenlopende wetten en financieringsstromen. Juist daardoor is het investeren in een professioneel netwerk zo waardevol. Het maakt het mogelijk om ondanks die verschillen een gezamenlijke koers te varen, gericht op wat het kind nodig heeft.
Samen verder
Een betere samenwerking tussen taalpartners kan dus veel opleveren voor kinderen, ouders en professionals. De vraag is: hoe kunnen we dit versterken? Wat is er nodig om het professionele netwerk te verstevigen?
Ik ben benieuwd naar jouw ervaringen! Welke samenwerkingsvormen hebben voor jou écht meerwaarde gehad in de praktijk? Deel je verhaal hieronder of met je collega’s. Zo bouwen we samen verder aan sterke netwerken voor taalontwikkeling.

7 reacties op “Van losse puzzelstukjes naar één geheel”
Hoi Rianne, wat een interessante insteek! Samenwerken als taalpartners om voor het kind het best denkbare onderwijs te verzorgen is zéker de insteek van IJsselgroep. Bovendien zijn wij een partner die de lijn Onderwijs & zorg al binnen de organisatie combineert. Ben je op zoek naar taalpartner binnen je organisatie? Misschien leuk om eens te verkennen. Laat maar weten. Groeten, Saskia Versloot
Hoi Saskia, dankjewel voor je reactie. Kun je iets meer vertellen over de manier waarop jullie onderwijs en zorg combineren?
Hoi Rianne, lijkt me leuk om dit eens te bespreken. Dit vind ik wat lastig via dit kanaal. Maar kijk eens op onze website https://www.ijsselgroep-ed.nl/.
Zullen wij een belafspraak maken?
Groetjes Saskia
Hoi Saskia, goed idee! Ik neem contact met je op. Fijne avond!
Hoi Rianne,
Wat een mooie ambitie om meer de samenwerking te zoeken rondom taalontwikkeling van kinderen! Vanuit het Taalexpertisecentrum van Taalcentrum Almere proberen we dit ook te doen, met verschillende partners in (en buiten) Almere.
Een mooi voorbeeld waar dit goed werkte was de module ‘Absolute Beginners’ die we samen met Hogeschool Windesheim hebben ontwikkeld, in samenwerking met diverse partners, waaronder de Gemeente Almere, De Schoor en de Kwaliteitsimpuls: TaalKRACHT in de voorschool. De module Absolute Beginners biedt pedagogisch medewerkers en hun VE-coach of pedagogisch coach de kennis, vaardigheden en praktische tools om effectief aan de slag te gaan met het stimuleren van de taalontwikkeling van kinderen die nog geen of weinig Nederlands spreken.
We hopen elkaar zo als partners die allemaal met taal bezig zijn steeds meer te versterken.
Hoi Floor,
Ja, die module over absolute beginners is inderdaad een heel mooi voorbeeld van samenwerking in Almere. Binnen hetzelfde project NPO taal was ik als onderzoeker betrokken bij het onderdeel preventieve logopedie. Daarbij werkten logopedisten, scholen en kinderopvang samen in het signaleren van taalproblemen en het versterken van een taalrijke omgeving. Hopelijk volgen er meer van dit soort mooie samenwerkingen!
Hoi Rianne,
Mooi dat jij ook bij het project NPO taal betrokken was. Het zou zeker mooi zijn als er meer van dit soort samenwerkingen zouden volgen!